خاموش کنند های گاز کربنیک (CO2)

از سالهای قبل دی اکسید کربن(CO2) به عنوان یک گاز آتش نشانی در دستگاههای ثابت اتوماتیک، خاموش کننده های دستی و چرخدار مورد استفاده قرار گرفت ومصرف فراوانی دارد.

خصوصیات گازکربنیک

1. گازکربنیک(CO2) گازی غیرقابل احتراق، بی بو، خنثی، غیرسمی، فاسد نشدني و عایق در برابر الکتریسیته است.

2. وزن آن سنگین تر از هوا است و به اين علت در صورت پرتاب بر روی حریق هواي اطراف يا همان اکسیژن خارج و خود جانشین می‌شود.

3. به آسانی بوسیله فشار و سرما تبدیل به مایع شده و انبار کردن آن به صورت گازمایع و جامد صورت می‌گیرد.

4.در ظروف بسته و زیر فشاری برابر 50 اتمسفر   psi 750 و بین درجه حرارتی 9/69 تا 8/87 درجه فارنهایت بصورت مایع و از 8/87 تا بالاتر حالت میعان را از دست داده به حالت گاز درمی آید این درجه حرارت را برای گازCO2، درجه حرارت بحرانی می‌نامند. زیرا از این درجه بالاتر فشار هر قدر هم زیاد باشد باز تغییر حالت نداده و به همان صورت گاز باقی می‌ماند.

5. گازکربنیک(CO2) جامد در 79 درجه سانتی گراد به سرعت از حالت جامدی بدون اینکه به حالت مایع درآید بصورت بخار گاز درمی آید.

6. یک کیلوگازکربنیک(CO2) مایع وقتی به صورت گاز در می‌آید نیم متر مکعب فضا را اشغال می‌نماید و انبساط حجمی آن 1 به 450 است.
در مکانهای بسته این گاز به حالت تقلیل درصد اکسیژن هوا حالت سمی پیدا کرده و در صورت تمرکز موجب بی هوشی و حتی مرگ می‌گردد بعضی از اشخاص قادرند تا تمرکز 9 درصد آن را برای چند دقیقه بدون بی هوشی تحمل نمایند.
خاموش کننده گازکربنیک(CO2) بدنه اصلی آن به شکل استوانه ـ فولادی و بدون درز است که گاز تحت فشار به شکل مایع در آن نگهداری می‌شود بدنه باید قادر باشد تا فشار حدود psi 7000 را تحمل نماید. در صورتیکه فشار داخلی به بیش از 180 اتمسفر psi 2700 برسد سوپاپ ایمنی عمل کرده و گاز دستگاه را تخلیه می‌نماید. فشار خاموش کننده برای خارج راندن مایع ازخود گاز CO2 تامین می‌شود یعنی دارای فشار درونی است کپسول آتش نشانی CO2قابل کنترل می‌باشند.

شیر خاموش کننده CO2دو نوع است

1.نوع شیرفلکه ای

2.نوع اهرمی

شیرخاموش کننده های CO2 بیشتردر اماکن بسته مانند اتاق کامپیوتر، سرور، ادوات ظریف الکتریکی یا الکترونیکی، کتابخانه ها، موزه ها، آشپزخانه ها و آتش سوزی های ناشی از جریان برق می‌توان استفاده نمود.

طریقه استفاده از خاموش کننده co2

با توجه به فشار زیاد دستگاه و به علت طرح خاص سر لوله حداکثر فاصله پرتاب این خاموش کننده بین 4-2 متر است بنابراین برای استفاده باید بیشتر به حریق نزدیک شد.

در فاصله دورتر ازحریق ضامن را آزاد و سر لوله را در دست گرفته و با قرار گرفتن در موقعیت مناسب با فشار روی اهرم یا بازکردن شیر – گاز را با حرکت سر لوله قیفی به محل دلخواه هدایت می‌کنیم

بهتر است CO2 را به طرف سطح مواد درحال اشتعال هدایت نمود در صورتی که از پر کردن دستگاه اطمینان دارید ولی گاز خارج نمی‌شود احتمالاً ممکن است راه خروج آن به علت یخ زدن گاز مسدود شده باشد برای چند لحظه شیر را ببندید و مجدداً باز کنید.

این خاموش کننده چون قابل کنترل است در صورتیکه بیش از 10درصد آن مصرف نشود می‌توان از آن برای حریقهای دیگر استفاده کرد.

نکته:خروج گاز از سر لوله در این نوع خاموش کننده با صدای شدیدی صورت می‌گیرد و ممکن است برای کسانیکه برای اولین بار با آن کار می‌کنند ایجاد دست پاچگی نماید.

انواع کپسول آتش نشانی CO2

کپسول پودرو گاز کاتریج داخل

گاز CO2 عامل فشار در این نوع خاموش کننده ها است. این نوع گاز در داخل یک سیلندر کوچک که در زیر درپوش و داخل سیلندر خاموش کننده قرار دارد. در هنگام استفاده از این نوع خاموش کننده لازم است با فشار اهرم راه خروج گاز از داخل کاتریج باز شود تا محتویات داخل سیلندر را تحت فشار قرار داده و به بیرون رانده شود.

کپسول پودرو گاز کاتریج بیرون

در این نوع کپسول آتش نشانی گاز CO2 در خارج از استوانه قرار دارد. و مجرای خروجی گاز کارتریج به بدنه خاموش کننده وصل میشود عملکرد آن می‌تواند به صورت ضربه ای ،فلکه ای و اهراست. نوع کارتریج هایی که در خارج بدنه قرار می‌گیرند دارای سوپاپ عملکرد بوده و گاز کارتریج در صورت لزوم از ان خارج می‌شود. در کپسول آتشنشانی پودری اگر گاز به هر نحوی وارد سیلندر شود و مقداری از پودر آن مصرف شود نمی‌توان به آن اطمینان داشت. بنابراین لازم است گاز درون سیلندر را تخلیه نمایید و بعد از بازکردن درپوش کاتریج را مجددا شارژ نمایید. برای تخلیه گاز درون سیلندر تنها کافی است کپسول را سر و ته نمایید و شیر فشار آن را باز نمایید.

مکانیزم خاموش کردن آتش با کپسول co2

دی اکسید کربن در دسته گازهای غیر قابل احتراق، بی بو، غیر رسمی وسنگین تر از هوا قرار دارد. از طرفی نیز از هادی های جریان الکتریسیته محسوب نمی‌شود. مکانیزم کپسول co2 هنگام حریق به سه صورت است : با تشکیل یک لایه مقاوم در برابر عبور اکسیژن آتش را خفه می‌کند، در نتیجه اکسیژن موجود در فضای اطراف آتش کاهش می‌یابد و در نتیجه آتش سرد و به تدریج خاموش می‌شود. از طرفی گاز CO2 باعث افزایش خسارت به مواد موجود در محیط به هنگام خسارت نمی‌خورد بنابراین زمانی که مواد ارزشمند دچار حریق می‌شوند این نوع خاموش کننده نسبت به آب می‌تواند بهترین گزینه باشد. از طرفی گاز CO2 در برابر حریق های الکتریکی نیز بهترین گزینه خواهد بود. اما هنگام استفاده به دلیل کاهش مقدار اکسیژن موجود در هوا می‌تواند موجب بروز حوادثی مانند آتش سوزی شود. در فضای آزاد هم به دلیل اینکه نمی‌تواند جایگزین اکسیژن هوا شود از طرفی کارائی لازم را ندارد