توضیحات و کاربرد کپسول آتش نشانی
کاربرد کپسول آتش نشانی
اطلاعات مهمی که باید درباره انواع خاموش کننده ها داشته باشیم بسیار مهم است اما مهمترین موضوع مطرح در خرید کپسول آتش نشانی، شناخت کاربرد آن و نحوه دسته بندی این خاموش کننده ها است که در ادامه مطلب قرار است به بررسی آنها بپردازیم.
در واقع انتخاب کپسول مناسب آتش نشانی در راستای اطفای حریق بسیار مهم است و باید با کاربرد کپسول آتش نشانی آشنا باشیم تا هر چه سریعتر آتش را خاموش کنیم.
اگر بخواهیم به کاربرد کپسول آتش نشانی بپردازیم ابتدا باید با دسته بندی و انواع آتش ها آشنا شویم تا بتوانیم از کپسول آتش نشانی خاص آن دسته بندی آتش استفاده کنیم.
همانطور که میدانید آتش در شش گروه A، B، C، D ،F و الکتریکی طبقه بندی میشود که به شرح زیر است:
آتشهای کلاس A: آتش هایی که در این طبقه بندی قرار میگیرند آتش هایی هستند که شامل مواد جامد ارگانیک همچون کاغذ و چوب است.
آتشهای کلاس B: آتش هایی که در این طبقه بندی قرار میگیرند آتش هایی هستند که در برگیرنده مایعات قابل اشتعال هستند.
آتشهای کلاس C: این گروه شامل گازهای قابل اشتعال هستند.
آتشهای کلاس D: آتش هایی هستند که در برگیرنده فلزات سوختنی مانند آلومینیوم، لیتیم و سدیم میباشند.
آتشهای کلاس F: آتش هایی که شامل مواد منفجره است.
و در پایان گروه الکتریکی شامل آتش هایی است که از جرقه وسایل الکتریکی آتش سوزی را شروع میکند.
کاربرد کپسول آتش نشانی در کلاس A
اصولا برای آتش سوزیهای گروه A:
از خاموش کنندههای آب، پودر و آب، کف و پودر خشک abc استفاده میکنند.
برای آتش سوزیهای گروه B:
از خاموش کنندههای گاز CO2، پودر و آب، کف، پودر خشک abc و مواد شیمیای مرطوب استفاده میکنند.
برای آتش سوزیهای گروه C:
از خاموش کنندههای پودر و آب و پودر خشک abc استفاده میکنند.
برای آتش سوزیهای گروه D:
از خاموش کننده هایی که محتوی پودرهای خاص هستند، استفاده میکنند.
برای آتش سوزیهای گروه F:
از خاموش کنندههای محتوی پودر و آب و مواد شیمیای مرطوب استفاده میکنند.
و در نهایت برای گروه الکتریکی از خاموش کنندههای محتوی پودر و آب، پودر خشک abc و گازCO2 استفاده میکنند.
تعریف کپسول آتش نشانی
کپسول آتش نشانی وسیله ای است که جهت اطفاء حریق در لحظات اولیه آتش سوزی مورد استفاده قرار میگیرد.
وزن کپسول آتش نشانیهای دستی متفاوت است، از یک کیلو گرمی تا 14 کیلو گرمی یا 14 لیتری آن وجود دارد به طوری که یک نفر به راحتی بتواند آن را حمل نماید.
انواع بزرگ تر این وسیله به دلیل وزن زیادبر روی چرخ قرار گرفته و گاهی اوقات بعضی از آنها در جای مشخصی به صورت ثابت نصب میگردند.
از انواع کپسول آتش نشانیهای دستی با توجه به ظرفیت و نوع مواد داخل آن میتوان در حریقهای کوچک و مختلف استفاده نمود.
انواع مواد اطفاء حریق کپسول آتش نشانی ها
با توجه به کاربرد متفاوت کپسول آتش نشانی و از طرفی با توجه به متفاوت بودن مواد در حال احتراق ، مواد اطفاء کننده نیز متفاوت میباشند، به طوری که پنج نوع مواد اطفاء کننده با کاربرد متفاوت در کپسول آتش نشانی ذیل وجود دارد :
1- کپسول آتش نشانی محتوی آب
2- کپسول آتش نشانی محتوی پودر
3- کپسول آتش نشانی محتوی گاز
4- کپسول آتش نشانی محتوی کف
5- کپسول آتش نشانی محتوی مواد هالوژنه
تامین فشار در کپسول آتش نشانی
در گذشته جهت اطفاء حریق از سطل شن یا قوطیهای محتوی پودر استفاده میکردند، بدین صورت که عامل فشار جهت تخلیه این مواد وجود نداشت و شخص مجبور بود که با دست آن را بر روی آتش بپاشد، اما امروز جهت پرتاب مواد اطفاء کننده از عوامل فشار که در درون سیلندرها وجود دارد استفاده میکنند که آن عوامل به شرح زیر میباشند :
1- فشار هوا از طریق فشردن هوای خشک به داخل سیلندر
2- فشار یک گاز بی اثر مانند N2 و یا CO2 که در داخل کارتریج قرار دارد
3- فشار درونی ماده کپسول آتش نشانی مانند CO2
طرز عمل سیلندرهای کپسول آتش نشانی
کپسول آتش نشانی به دو طریق عمل میکنند یکی به صورت مستقیم و دیگری به صورت واژگون، البته روش واژگون مربوط به کپسول آتش نشانیی قدیمی تر سودا اسید و یا فوم شیمیایی است.
الف) روش واژگون :
در این روش برای خارج شدن ماده اطفائیه از کپسول آتش نشانی باید آن را به صورت واژگون (سر و ته ) گرفت در غیر اینصورت ماده اطفائیه خارج نمیشود و فقط عامل فشار آن تخلیه میگردد. جهت شناسایی این نوع کپسول آتش نشانی یک دستگیره تا شونده در ته سیلندر وجود دارد.
ب) روش مستقیم :
در این نوع کپسول آتش نشانی احتیاج به واژگون کردن کپسول آتش نشانی نیست و بایستی از دستگاه به صورت مستقیم استفاده کرد.
توجه گردد که در صورتی که کپسول آتش نشانی ای را که عملکرد آن مستقیم است واژگون کنیم عامل فشار آن از نازل خارج میشود و اگر کپسول آتش نشانی نوع واژگون را مستقیم نگه داریم همین عمل انجام میشود.
قدرت پرتاب
برای اینکه بتوان با رعایت فاصله مناسب با آتش مواد اطفائیه را بر روی آتش پاشید، کپسول آتش نشانی باید قدرت پرتاب داشته باشد که معمولاً این فاصله طبق استاندارد در کپسول آتش نشانی با یکدیگر متفاوت است.
به طوری که حداقل آن 2 متر و حداکثر آن 7 متر است.
درصد تخلیه
یکی از مواردی که در طراحی و ساخت کپسول آتش نشانی مورد نظر است درصد تخلیه مواد کپسول آتش نشانی در شرایط عادی و شارژ کامل دستگاه است.
این درصد برای کپسول آتش نشانیی آب، کف، دی اکسید کربن و مواد هالوژنه 95% و برای کپسول آتش نشانیی پودری 85% است.
زمان تخلیه
این زمان در کپسول آتش نشانی با توجه به مواد اطفائیه و وزن یا حجم آنها متفاوت است.
بطور کلی میتوان گفت حداقل زمان تخلیه 8 ثانیه و حداکثر آن 60 ثانیه است.
آزمایش فشار در کپسول آتش نشانی
برای اطمینان از وجود فشار کافی در درون کپسول آتش نشانی جهت به خارج فرستادن مواد اطفائیه معمولاٌ آزمایشهایی به شرح زیر انجام میگیرد :
الف ) وزن کردن :
کارتریج را از کپسول آتش نشانی جدا کرده و وزن میکنیم در صورتی که بیش از 10% از وزن گاز محتوی آن کم شده باشد بایستی مجدداٌ شارژ گردد.
ب) فشارسنج :
کپسول آتش نشانی که به وسیله هوای فشرده کار میکنند ،فشار درون سیلندر به وسیله فشار سنج موجود بر روی آن نشان داده میشود.
ج) آزمایش محلولها :
کپسول آتش نشانی که فشار آنها از طریق تولید گاز در اثر واکنش شیمیایی دو ماده تأمین میشود، سنجش گاز تولیدی بدین صورت انجام میگردد که مقداری از مواد شیمیایی موجود در سیلندر را با هم ترکیب کرده و مقدار گاز تولید شده را محاسبه میکنند.
حفاظت از خوردگی بدنه سیلندر کپسول آتش نشانی
در کپسول آتش نشانی خطری که وجود دارد ضعیف شدن ضخامت بدنه کارتریج در اثر زنگ زدن و خورده شدن فلز از داخل و یا خارج است.
برای جلوگیری از زنگ زدگی معمولاٌ به طریق ذیل بدنه کارتریج را محافظت میکنند.
الف) استفاده از فلز ضد زنگ
ب) پوشاندن سطح داخل و خارج با یک ماده ضد زنگ
ج) کشیدن روکش پلاستیک از درون بدنه یا روی کارتریج
آزمایش بدنه
در زمان ساخت بدنه کپسول آتش نشانی را مورد آزمایش قرار میدهند تا از مقاومت آنها در برابر فشار تا حدی که استاندارد برای آنها تعیین کرده اطمینان حاصل گردد.
الف) آزمایش مکانیکی نشت کردن ب) آزمایش در رابطه با حداقل ضخامت بدنه
ج) آزمایش از هم پاشیدگی ( از هم گسیختگی ) د) آزمایش فشار کارکرد
فشار کارکرد
حداکثر فشاری است که بدنه کپسول آتش نشانی در حالت عادی کار تحمل میکند و مقدار آن حدوداٌ نصف فشاری است که بدنه با آن آزمایش میشود.
آزمایشهای مقرر شده
کلیه کپسول آتش نشانی میبایست به وسیله مصرف کننده یا کارخانه سازنده مورد آزمایش قرار گیرند.
الف) بازدید ماهیانه :
این بازدید با توجه به شرایط آب و هوای هر منطقه متفاوت است و از یک ماه تا سه ماه یک بار انجام میگردد که در این حالت کپسول آتش نشانی به صورت ظاهری و از نظر سالم بودن پلمپ، قرار داشتن در محل خود ،کم نشدن فشار، سالم بودن نازل و ضربه نخوردن مورد بازدید قرار میگیرد.
ب) بازدید سالیانه :
برای اطمینان از عملکرد مواد اطفائیه درون کپسول آتش نشانی بر روی حریق بایستی بعضی از آنها در حریقهای تمرینی و آموزشی مصرف کرده و سپس کپسول آتش نشانی را شارژ و جهت استفاده آماده نمود.
ج) آزمایش بدنه در مقابل فشار :
با توجه به استاندارد یا توصیه کارخانه سازنده هر چند سال یک بار ( معمولاٌ 5 سال ) بدنه کپسول آتش نشانی در مقابل فشار از نظر میزان مقاومت آزمایش هیدرواستاتیک میگردد. در این آزمایش بدنههای فاقد مقاومت کافی از رده خارج شده و بقیه برای چند سال بعد مورد استفاده قرار میگیرد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.